تعیین میزان اثر بخشی استفاده از سامانه‌های اسکادا در مدیریت بحران شرکتهای آب و فاضلاب شهری (مطالعه موردی شرکت آب و فاضلاب شهری استان البرز)

مقدمه و هدف پژوهش: مدیریت بحران داری جنبه‌های زیادی است که یکی از مهمترین آنها ضرورت بهره گیری از دانش و فن آوریهای نوین به منظور جمع‌آوری اطلاعات صحیح و پاسخ مناسب در زمان لازم به فرایندهای بحران زا است. ابزار تحقق چنین هدفی، سامانه‌های اتوماسیون صنعتی می‌باشند و جامع‌ترین شکل این سامانه‌ها که بصورت جامع الاکناف و با هدف مدیریت سیستم درمدار بهره برداری درشرایط بحران و اضطرار طراحی شده است سامانه‌های اسکادا نام دارند. این مقاله با هدف بررسی تعیین میزان اثربخشی استفاده ازسامانه‌های اسکادادرمدیریت بحران شرکتهای آب و فاضلاب شهری (مطالعه موردی شرکت آب و فاضلاب شهری استان البرز) نگارش گردیده تا با پایش وضعیت تاسیسات درمدار بهره برداری دارای سامانه‌های اسکادا و مقایسه آنها با تاسیساتی که فاقد اسکادا است، نقش و اثر آنها در مدیریت بحران مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. روش پ‍ژوهش:نوع روش پژوهش بکار گرفته شده از نوع توصیفی و پس رویدادی می‌باشد. در این پژوهش، وضعیت شاخصهای مرتبط با مدیریت بحران در شهرهای دارای سامانه اسکادا سنجیده می‌شود و در صورت معنا دار بودن ارتباط نسبت به شهرهایی که فاقد این سامانه هستند می‌توان نتیجه گرفت که با استقرار سامانه اسکادا وضعیت مدیریت بحران در تاسیسات در مدار بهره برداری شرکتهای آب و فاضلاب شهری استان البرز ارتقا یافته است یا خیر. یافته ها:نتایج این تحقیق نشان می‌دهد استقرار سامانه اسکادا بر مدیریت قبل و حین بحران و همچنین مدیریت جامع بحران شرکت آب و فاضلاب شهری استان البرز موثر است و در عین حال تاثیری بر مدیریت پس از بحران این شرکت ندارد. نتیجه گیری:بر اساس یافته‌های تحقیق و مطابق تحلیل‌های آماری صورت گرفته، از میان سه مرحله مدیریت قبل، حین و پس از بحران بیشترین تاثیرگذاری استقرار سامانه اسکادا بر مدیریت حین و قبل از بحران بوده است. لذا نظر به آن که همواره پیشگیری بهتر از درمان است و در این پژوهش، به موازات تایید اثر بخشی استقرار سامانه اسکادا در مدیریت حین بحران، اثربخشی استقرار این سامانه، در فرایند مدیریت قبل از بحران به اثبات رسید، بهره گیری از اینگونه سامانه‌های نظارتی، ضرورتی انکار ناپذیر مینماید که باید در دستور کار شرکتهای آب و فاضلاب شهری سراسر کشور قرار گیرد.